Materiały naturalne
Drewno jest jednym z najczęściej stosowanych materiałów w budownictwie i wykańczaniu wnętrz. Jego entuzjaści podkreślają, że jako jedyny materiał nie wpływa negatywnie na ludzki organizm. Bogactwo form, faktur i kolorów sprawia, że zarówno budowle drewniane jak i elementy wnętrz są oryginalne i mają swój niepowtarzalny styl. Za wykorzystaniem drewna przemawiają również naturalny charakter tego surowca oraz fakt, że jest on odnawialny i przyjazny środowisku. Nie bez znaczenia jest także zdolność tego materiału do samoregulacji wilgotności wewnątrz pomieszczeń. Dzięki tej właściwości, w drewnianych domach panuje korzystny mikroklimat, jakiego nigdy nie uda się stworzyć w domu murowanym – nawet najlepiej wentylowanym.
Słoma jest wykorzystywana jako materiał budowlany od wieków. Stosowano ją w strzechach, do uszczelniania ścian w konstrukcjach drewnianych, do wyrobu cegieł gliniano-słomianych, czy do wypełniania konstrukcji szachulcowych. Nowe zastosowanie – budowa z wykorzystaniem kostek sprasowanej słomy (ang. straw bale) – odkryto pod koniec XIX w. w związku z wprowadzeniem pras konnych. W celach konstrukcyjnych słomę zastosowali jako pierwsi amerykańscy osadnicy w stanie Nebraska. Ponowne „odkrycie” tego rozwiązania nastąpiło w latach 70-tych XX w. i od tego czasu zdobywa ono popularność jako ekologiczna, zrównoważona technika budowlana. W Europie najstarszy dom w tej technologii znajduje się we Francji i jest użytkowany od 1921 roku. Budowa pierwszego domu straw bale w Polsce (projektu architekt Pauliny Wojciechowskiej) rozpoczęła się w 2000 roku. w Przełomce (Suwalszczyzna). Do dziś wybudowano ich co najmniej ponad 100, część z nich to budynki rekreacyjne. Kostki słomiane są wykorzystywane najczęściej do izolacji ścian, możliwe jest także izolowanie dachów, stropodachów i podłóg wentylowanych
Historia uprawy konopi sięga tysięcy lat wstecz. Jej przemysłowe odmiany wykorzystywano m.in. do wytwarzania tkanin, sznurów, a także spożywano jako źródło białka i tłuszczu. Dziś konopie uprawia się legalnie na tysiącach hektarów. Na początku lat 90. XX w. we Francji, szukając materiału spełniającego restrykcyjne wymagania dla renowacji budynków historycznych, stworzono technikę betonu konopnego – konoplitu (ang. Hempcrete). Jest to mieszanina paździerzy konopnych (rozdrobnione fragmenty drewna konopnego), spoiwa na bazie wapna oraz wody. Najczęściej w produkcji betonu konopnego korzysta się z wapna hydraulicznego (trudno dostępnego w Polsce) albo z mieszanki zwykłego wapna powietrznego. Najważniejsze cechy tego materiału to wysoka izolacyjność, monolityczna struktura ścian, możliwość uniknięcia mostków termicznych, ognioodporność, duża pojemność cieplna ścian, dobra izolacyjność akustyczna oraz wysoka paroprzepuszczalność. Technologia Hempcrete nadaje się do wypełniania ścian, ocieplania stropów, dachów, podłóg oraz termomodernizacji istniejących budynków. Dziś w zachodniej Europie powstają w tej technologii setki nowoczesnych budynków różnego przeznaczenia. W Polsce do 2015 roku powstał mały budynek gospodarczy oraz nieliczne fragmenty innych budynków (może ten fragment da się zaktualizować? – PRZYP. RED.). Wraz ze zwiększeniem produkcji konopi w Polsce, technologia betonu konopnego będzie się zapewne prężnie rozwijać.
Glina to jeden z najstarszych i najzdrowszych materiałów budowlanych o szerokim zastosowaniu. Używana jest powszechnie prawie na całym świecie – nie ma żadnego negatywnego oddziaływania na zdrowie człowieka. Nie wymaga chemicznych dodatków, ulepszaczy, plastyfikatorów i środków konserwujących. W nowoczesnym, zdrowym budownictwie może być stosowana na podłogach (jako polepa) i na ścianach – jako tynk gliniany lub ocieplenie ścian (tzw. technika gliny lekkiej). Podłogi gliniane, czyli tzw. klepiska, to coraz częściej stosowana technologia budowy naturalnej podłoga bez użycia chemii. Klepiska są wykonywane głównie z gliny, piasku i żwiru w odpowiednich proporcjach. Czasami w posadzkach glinianych stosuje się naturalne zbrojenie rozproszone (np. sieczkę słomianą, paździerze konopne, celulozę, włókna drzewne), aby posadzka była bardziej wytrzymała na rozciąganie i spękania. Wyjątkowa estetyka i nieograniczone wręcz możliwości faktur tynków glinianych – od gładzi po płaskorzeźby – dają możliwość samodzielnego, kreatywnego tworzenia i zdobienia. Również dzieci mogą je wykonywać, biorąc aktywny udział w tworzeniu własnej przestrzeni. Przebywanie w glinianych wnętrzach zwiększa poczucie bezpieczeństwa i wzmacnia procesy regeneracji organizmu. Tynki gliniane mają też zastosowanie konserwacyjne i czasami używa się ich do odsolenia lub osuszenia ścian budynków.
Wapno to materiał naturalny, pozyskiwany z prażenia w temperaturze 850-900 °C ściśle wyselekcjonowanych czystych skał wapiennych. W przypadku tzw. wapna powietrznego, skały wapienne wypalane są do formy proszku, połączone z wodą i kruszywem, przy czym podlegają procesowi karbonatyzacji, czyli pochłaniają dwutlenek węgla z powietrza i niejako wracają do swojej formy skalnej. Z kolei wapno hydrauliczne wiąże na innej zasadzie i jest to możliwe nawet pod wodą, bez dostępu powietrza. Wapno jest używane od starożytności, kiedy to wykorzystywano je głównie do zapraw budowlanych i tynkarskich, a także do malowania ścian i formowania podłóg. O jego skuteczności i trwałości świadczą liczne konstrukcje z czasów rzymskich, które do dziś możemy podziwiać w całej Europie. W Polsce najstarsze znane wykorzystanie tynków wapiennych miało miejsce w IX w. na Wawelu. Dziś wapno używane jest głównie w renowacji i zielonym budownictwie. Ma właściwości antybakteryjne, a także bardzo dobrze „oddycha", dzięki czemu jest odporne na tworzenie się pleśni i rozwój bakterii. Tynki wapienne sprawdzają się zarówno na zewnątrz jak i wewnątrz budynków.
Tradycja techniki gliny ubijanej lub ziemi ubijanej (ang. rammed earth) sięga początków ludzkiego osadnictwa i jest do dziś stosowana na całym świecie, przede wszystkich w klimacie ciepłym i suchym. Budowanie tymi metodami jest możliwe także w Polsce, pod warunkiem zapewnienia ochrony przed deszczem. W naszym kraju podobna technika była historycznie szeroko stosowana i rozpowszechniona pod nazwą glinobitki. Glinę ubijaną w szalunkach przeplatano ze słomą, gałęziami, żerdziami lub wrzosem, układanymi poziomo w celu wzmocnienia konstrukcji. Sztuka budowania z ziemi ubijanej polega przede wszystkim na odpowiednim doborze składników mieszanki – różnych frakcji kruszywa, piasku i gliny. Właściwie ustalone proporcje umożliwiają wznoszenie ścian nośnych nawet do wysokości kilku kondygnacji, bez dodatkowych stabilizatorów (np. cementu). Możliwe jest także tworzenie ciekawych efektów estetycznych poprzez stosowanie ziemi o różnych kolorach i dodawanie barwników. Współcześnie wznosi się ściany w tej technologii z wykorzystaniem szalunków. Wilgotną ziemię wsypuje się do form warstwami po 10-15 cm i zagęszcza, ubijając ręcznie lub mechanicznie. Powstałe w ten sposób ściany mają zwykle grubość ok. 30-50 cm i znaczną gęstość objętościową, co oznacza, że dobrze akumulują ciepło, ale mało izolują.
Olej lniany to uniwersalny, ekologiczny impregnat do drewna, podkład pod farby olejne i grunt do malowania tynków. Dawniej używano go w stolarstwie, ciesielstwie i szkutnictwie. Głównym celem wykorzystania jest zapobieganie rozwijaniu się pleśni. Nanoszenie oleju lnianego na drewno może odbywać się na gorąco, ponieważ wyższa temperatura zwiększa głębokość wnikania w podłoże zawartych w oleju wosków.